Давомаш...
– Намебинӣ, Мавҷигул дар чӣ вазъият қарор дорад? Ӯ ҳозир чӣ гуфтанашро намедонад. Илтимос ба ӯ гӯш накун ва биё ин суҳбатро ба рӯзи дигар гузорем. Ӯ аз бепарвоии шавҳаре, ки мо ба ӯ зӯран додем ба дод омадааст ва ин аст, ки қасос мегирад.
Ин вақт садои Мавҷигул баланд, шуд ки бо ҷаҳл «Модарам маъшуқаи фалон сафир буд. Ман духтари ҳамон сафирам ва ин ҳама давлати ту мерос аз ӯст. Вагарна мо як умр қашшоқ мемондем», – гӯён тозон аз дар баромад.
Бақозода дилашро дошта, оҳиста ба ҷояш нишаст. Сайида ба зудӣ доруе оварда, бо пиёлаи об ба ӯ дароз кард.
–Аз ин зистан мурдан беҳтар аст – гӯён, Собирзода бо ҷаҳл пиёларо бо пушти даст зада, якбора рӯйболо афтид ва ба хур–хур даромад.
Вақтҳои охир бе ин ҳам саломатии Бақозода хуб набуд ва ӯ аз дил зиёд шикоят мекард.
Сайида зуд ба духтур занг зада, ба кӯмак оғоз кард. Баъд аз 10 дақиқа мошини ёрии таъҷилӣ расид, вале алакай дер шуда буд. Духтур чашмони Бақозодаро пӯшонда, манаҳашро баста гуфт:
– Дигар ҳеҷ табибе кӯмак карда наметавонад. Сабаби марг сактаи дил аст. Агар ҷасадро ташхис кардан хохед, мо ӯро ба мурдҳона мебарем, нҳоҳед, аз паи ҷаноза шавед.
Саида гирякунон гуфт:
– Зарурат ба ташхис нест. Сабаби марг аниқ аст.
Сайида табибонро гусел карду худ ба фикр фурӯ рафт. Ӯ намедонист чӣ тавр ҷасади шавҳарашро ба хок супорад. Зеро ӯ дар чанд соли оиладорӣ бори аввал худро дар миёни чор девор эҳсос мекард ва мегуфт:
– Омад ба сарам аз он чӣ метарсидам. Аз марги шавҳар он қадар дар ташвиш нестам. Беш аз ҳама аз он метарсам, ки агар ӯро беҷаноза ба хок супорам, асрори аз ислом рӯ гардонидани мо фош мешавад. Охир мо аз ислом рӯ тофта будем ку.
Онҳо зану шавҳар солҳои аввали истиқлолият дар як ташкилоти хориҷӣ ба кор даромада буданд. Ташкилоти мазкур, агарчӣ расман ба кӯмаки эҳтиёҷмандон машғул буд ва барномаҳои мҳсус дошт ва солҳои бесару сомонӣ дар асл ба ташвиқу тарғиби дини насронӣ машғул буд ва бо додани маблағҳои гуногун мардумро аз ислом дур мекард. Бисёр оилаҳо ва ҳатто ҷавонон маҳз бо ташвиқи ҳамин ташкилот аз дини худ рӯ гардонида дини насрониро қабул карда буданд. Сайидаву Бақозода низ ҳамон вақт аз ислом рӯ гардонида насронӣ шуда буданд ва ҳангоми оиладоршавӣ низ ба ҷои никоҳи мусулмонӣ ба таври насронӣ оиладор шуда буданд.
Инак вақти он фаро расида буд, ки Сайида ё дар дини интихобкардааш истода, худро шарманда мекард ё чун духтари ба таври ҳаромӣ ба дунё овардааш, динашро низ пинҳон дошта, шавҳарашро бо расму русуми мусулмонӣ ба хок месупорид.
Ӯ бори аввал ба фикр фурӯ рафта, бадбҳтии имрӯзи аҳли оиларо аз он медонист, ки дини худро фурӯхта буд. Зеро аввалин чизе, ки ӯ аз ин ташкилоти хориҷӣ омӯхта буд муносибати шаҳвонии озод новобаста ба оиладорӣ буд.
Он вақт ӯ ҳанӯз оиладор нашуда буд ва ҳанӯз духтари хона буд. Дар ин ташкилот ҳатто дарсҳои шаҳвонӣ мегузаштанду ба духтарон чӣ гуна бҳшидани бакоратро меомӯхтанд.
Мавҷигул ба ёд овард, дарсеро ки ӯ чӣ гуна баъди он бакораташро ба дарсдиҳанда бҳшида буд. Намояндаи ташкилот, ки аз ӯ 20 сол калонтар буд ва ҷуссаи калону бузургманишинӣ дошт ба гуруҳи духтарон дарс мегуфт. Миёни духтарон Сайида аз ҳама калонсолтар буд ва нав 17–ро пур мекард. Муаллим дарс мегуфту ҳарфҳои зиёди шаҳвонӣ мегуфт ва тарғиби ҳамхобагӣ мекард ва ҳар замон нигоҳаш ба нигоҳи Сайида бархӯрда назора мекард, ки чӣ гуна аз ҳарфҳои ӯ шаҳвонияти Сайида боло мегирифт ва нигоҳашро аз ӯ мегурезонду табассум мекард.
Дарс тамом шуду муаллим Сайидаро ба хонаи дигар таклиф кард. Дар он ҷо рҳти хоб алакай густурда шуда буду дар оинаи нилгун филми фаҳш нишон дода мешуд. Муаллим аз китфони Сайида дошта, дастонашро ба гарданаш ҳалқа карда, лаб ба лаб гузошту бӯсакунон гуфт:
– Бепарво бош. Бо ту коре намекунам. Ман ба ту дарси ишқбозӣ меомӯзам.
Сайида бо ишора розӣ будани худро тасдиқ кард. Ӯ либосҳои Сайидаро як–як аз бадан дур карда, ба хору мол оғоз кард ва ба оҳистагӣ чунон бо маҳорат ба оғӯшаш даромада, бакорат аз Сайида бардошт, ки ӯ нафаҳмида монд.
Ва баъдтар чунин ҳамхобагиҳо ҳатто баъди шавҳар кардан ҳам такрор шуданд. Барои Бақозода ҳам, ки аз дини ислом рӯ гардонида буд, шаби арӯсӣ нодухтар дидани Сайида ӯро ба ҳайрат нагузошт. Зеро ӯ огоҳ шуда буд, ки маҳз кормандони ҳамин ташкилот бакорати аксари духтарони ба он аъзошударо бардошта буданд. Баъди ба сафорат кор омадани онҳо бо нҳустин нигоҳ ӯ дили сафирро тасхир кард.
Маҳз ҳамин таълимот кор доду ӯ на танҳо бо ҳусну ҷамол, балки бо ҳунари худ сафирро ошиқи шайдои худ намуд ва кор то ҷое расид, ки аз чунин ҳамхобагӣ ҳомила шуд ва нҳустин фарзанди ҳаромӣ дар ин оила ба дунё омад. Ва инак духтари ҳаромии онҳо боз дар батн ҳомилаи ҳаромӣ дошт.
Сайида зуд худро ба даст гирифта, ба хулосае омад, ки агарчӣ ӯ мусулмон нест, вале ба хотири пешгирии ҳаргуна овозаҳо ва роҳ надодан ба шармандигию рӯсиёҳии минбаъда, ҷасадро бо ҳама расму анъанаи мусулмонӣ ба хок месупорад. Ин аст, ки зуд ҳамсояҳоро даъват намуда, аз паи дафни шавҳар шуд.
Агарчӣ аз Мавҷуда сҳт хафа шуда буд ва марги шавҳарашро низ аз ӯ медонист, вале ба ӯ занг зада гуфт:
– Зуд ба хона биё. Падарат вафот кард.
Баъд аз ба хок супоридани ҷасади Бақозода Сайидаву Мавҷигул бо ҳам нишаста, хеле суҳбат карданд. Баъд аз марги падар Мавҷигул ба модар ваъда кард, ки асрори тифли худ ва падари ӯро як умр пинҳон медорад.
Модар гуфт:
– Ту бо шавҳарат меҳрубон шав ва сулҳ кун. Ман шунидам, ки Мансурро барои кор ба давлати дигар мефиристанд. Ба ӯ мегӯем, ки ту шӯхӣ кардӣ ва аз ӯ ҳомиладор нестӣ.
– Намебинӣ, Мавҷигул дар чӣ вазъият қарор дорад? Ӯ ҳозир чӣ гуфтанашро намедонад. Илтимос ба ӯ гӯш накун ва биё ин суҳбатро ба рӯзи дигар гузорем. Ӯ аз бепарвоии шавҳаре, ки мо ба ӯ зӯран додем ба дод омадааст ва ин аст, ки қасос мегирад.
Ин вақт садои Мавҷигул баланд, шуд ки бо ҷаҳл «Модарам маъшуқаи фалон сафир буд. Ман духтари ҳамон сафирам ва ин ҳама давлати ту мерос аз ӯст. Вагарна мо як умр қашшоқ мемондем», – гӯён тозон аз дар баромад.
Бақозода дилашро дошта, оҳиста ба ҷояш нишаст. Сайида ба зудӣ доруе оварда, бо пиёлаи об ба ӯ дароз кард.
–Аз ин зистан мурдан беҳтар аст – гӯён, Собирзода бо ҷаҳл пиёларо бо пушти даст зада, якбора рӯйболо афтид ва ба хур–хур даромад.
Вақтҳои охир бе ин ҳам саломатии Бақозода хуб набуд ва ӯ аз дил зиёд шикоят мекард.
Сайида зуд ба духтур занг зада, ба кӯмак оғоз кард. Баъд аз 10 дақиқа мошини ёрии таъҷилӣ расид, вале алакай дер шуда буд. Духтур чашмони Бақозодаро пӯшонда, манаҳашро баста гуфт:
– Дигар ҳеҷ табибе кӯмак карда наметавонад. Сабаби марг сактаи дил аст. Агар ҷасадро ташхис кардан хохед, мо ӯро ба мурдҳона мебарем, нҳоҳед, аз паи ҷаноза шавед.
Саида гирякунон гуфт:
– Зарурат ба ташхис нест. Сабаби марг аниқ аст.
Сайида табибонро гусел карду худ ба фикр фурӯ рафт. Ӯ намедонист чӣ тавр ҷасади шавҳарашро ба хок супорад. Зеро ӯ дар чанд соли оиладорӣ бори аввал худро дар миёни чор девор эҳсос мекард ва мегуфт: – Омад ба сарам аз он чӣ метарсидам.
Аз марги шавҳар он қадар дар ташвиш нестам. Беш аз ҳама аз он метарсам, ки агар ӯро беҷаноза ба хок супорам, асрори аз ислом рӯ гардонидани мо фош мешавад. Охир мо аз ислом рӯ тофта будем ку.
Онҳо зану шавҳар солҳои аввали истиқлолият дар як ташкилоти хориҷӣ ба кор даромада буданд. Ташкилоти мазкур, агарчӣ расман ба кӯмаки эҳтиёҷмандон машғул буд ва барномаҳои мҳсус дошт ва солҳои бесару сомонӣ дар асл ба ташвиқу тарғиби дини насронӣ машғул буд ва бо додани маблағҳои гуногун мардумро аз ислом дур мекард. Бисёр оилаҳо ва ҳатто ҷавонон маҳз бо ташвиқи ҳамин ташкилот аз дини худ рӯ гардонида дини насрониро қабул карда буданд.
Сайидаву Бақозода низ ҳамон вақт аз ислом рӯ гардонида насронӣ шуда буданд ва ҳангоми оиладоршавӣ низ ба ҷои никоҳи мусулмонӣ ба таври насронӣ оиладор шуда буданд. Инак вақти он фаро расида буд, ки Сайида ё дар дини интихобкардааш истода, худро шарманда мекард ё чун духтари ба таври ҳаромӣ ба дунё овардааш, динашро низ пинҳон дошта, шавҳарашро бо расму русуми мусулмонӣ ба хок месупорид.
Ӯ бори аввал ба фикр фурӯ рафта, бадбҳтии имрӯзи аҳли оиларо аз он медонист, ки дини худро фурӯхта буд. Зеро аввалин чизе, ки ӯ аз ин ташкилоти хориҷӣ омӯхта буд муносибати шаҳвонии озод новобаста ба оиладорӣ буд. Он вақт ӯ ҳанӯз оиладор нашуда буд ва ҳанӯз духтари хона буд. Дар ин ташкилот ҳатто дарсҳои шаҳвонӣ мегузаштанду ба духтарон чӣ гуна бҳшидани бакоратро меомӯхтанд.
Мавҷигул ба ёд овард, дарсеро ки ӯ чӣ гуна баъди он бакораташро ба дарсдиҳанда бҳшида буд. Намояндаи ташкилот, ки аз ӯ 20 сол калонтар буд ва ҷуссаи калону бузургманишинӣ дошт ба гуруҳи духтарон дарс мегуфт. Миёни духтарон Сайида аз ҳама калонсолтар буд ва нав 17–ро пур мекард. Муаллим дарс мегуфту ҳарфҳои зиёди шаҳвонӣ мегуфт ва тарғиби ҳамхобагӣ мекард ва ҳар замон нигоҳаш ба нигоҳи Сайида бархӯрда назора мекард, ки чӣ гуна аз ҳарфҳои ӯ шаҳвонияти Сайида боло мегирифт ва нигоҳашро аз ӯ мегурезонду табассум мекард.
Дарс тамом шуду муаллим Сайидаро ба хонаи дигар таклиф кард. Дар он ҷо рҳти хоб алакай густурда шуда буду дар оинаи нилгун филми фаҳш нишон дода мешуд. Муаллим аз китфони Сайида дошта, дастонашро ба гарданаш ҳалқа карда, лаб ба лаб гузошту бӯсакунон гуфт:
– Бепарво бош. Бо ту коре намекунам. Ман ба ту дарси ишқбозӣ меомӯзам.
Сайида бо ишора розӣ будани худро тасдиқ кард. Ӯ либосҳои Сайидаро як–як аз бадан дур карда, ба хору мол оғоз кард ва ба оҳистагӣ чунон бо маҳорат ба оғӯшаш даромада, бакорат аз Сайида бардошт, ки ӯ нафаҳмида монд.
Ва баъдтар чунин ҳамхобагиҳо ҳатто баъди шавҳар кардан ҳам такрор шуданд. Барои Бақозода ҳам, ки аз дини ислом рӯ гардонида буд, шаби арӯсӣ нодухтар дидани Сайида ӯро ба ҳайрат нагузошт. Зеро ӯ огоҳ шуда буд, ки маҳз кормандони ҳамин ташкилот бакорати аксари духтарони ба он аъзошударо бардошта буданд. Баъди ба сафорат кор омадани онҳо бо нҳустин нигоҳ ӯ дили сафирро тасхир кард.
Маҳз ҳамин таълимот кор доду ӯ на танҳо бо ҳусну ҷамол, балки бо ҳунари худ сафирро ошиқи шайдои худ намуд ва кор то ҷое расид, ки аз чунин ҳамхобагӣ ҳомила шуд ва нҳустин фарзанди ҳаромӣ дар ин оила ба дунё омад. Ва инак духтари ҳаромии онҳо боз дар батн ҳомилаи ҳаромӣ дошт.
Сайида зуд худро ба даст гирифта, ба хулосае омад, ки агарчӣ ӯ мусулмон нест, вале ба хотири пешгирии ҳаргуна овозаҳо ва роҳ надодан ба шармандигию рӯсиёҳии минбаъда, ҷасадро бо ҳама расму анъанаи мусулмонӣ ба хок месупорад. Ин аст, ки зуд ҳамсояҳоро даъват намуда, аз паи дафни шавҳар шуд.
Агарчӣ аз Мавҷуда сҳт хафа шуда буд ва марги шавҳарашро низ аз ӯ медонист, вале ба ӯ занг зада гуфт:
– Зуд ба хона биё. Падарат вафот кард.
Баъд аз ба хок супоридани ҷасади Бақозода Сайидаву Мавҷигул бо ҳам нишаста, хеле суҳбат карданд. Баъд аз марги падар Мавҷигул ба модар ваъда кард, ки асрори тифли худ ва падари ӯро як умр пинҳон медорад.
Модар гуфт:
– Ту бо шавҳарат меҳрубон шав ва сулҳ кун. Ман шунидам, ки Мансурро барои кор ба давлати дигар мефиристанд. Ба ӯ мегӯем, ки ту шӯхӣ кардӣ ва аз ӯ ҳомиладор нестӣ.
