– А –
АБИРА а.عبیره муаннаси абир
АДОЛАТ а. عدالت 1. додрасӣ, додгарӣ; некӯкорӣ, кор аз рӯи инсоф («ФЗТ»);
2. дод кардан, додгар будан, инсоф доштан («Дурҷ», «Фарҳехта»);
3. баробарӣ («Вожаҳои сара»);
4. росткорӣ, ростӣ («Вожаҳои сара»).
АДЛИЯ - عدلیھ зани боадлу инсоф
АЗИЗА а.عزیزه зани гиромӣ ва арҷманд («ФНЭ»).
АЗРО а. عذرا 1. духтар, дӯшиза, бокира, афифа («ФЗТ»);
2. гавҳари сӯрохнашуда («Муъин»);
3. бурҷи Сунбула аз суратҳои фалакӣ («ФНЭ»);
4. ба маънии ошкоро («Fиёс»);
5. лақаби ҳазрати Марям («Ақраб-ул-маворид», «Деҳхудо»).
6. номи яке аз занони Искандари Зулқарнайн Азро буд («Деҳхудо»).
АЙНО عینا а. занеро гӯянд, ки дорандаи чашмони зебо бошад, сиёҳчашм.
АЛФИЯ - الفیھ баландмартаба, иртифоъ, баландӣ
АЛИЯ - علیھ баландмартаба, олимақом
АМИНА а. امینه 1. муаннаси амин;
2. номи духтари Имом Ҳусайн (а) («ФНЭ»).
АМИРА - امیره амрдиҳанда, фармондиҳанда, раис, сарвар
АНБАР عنبر 1. моддаест муаттар ва хокистарранг ва онро аз меъда ва ё рӯдаи моҳии анбар мегиранд. Ин моддаро бештар аз моҳиёни уқёнуси Ором ва Ҳинд ба даст меоранд ва дар атрсозӣ истифода мебаранд.
2. маҷ. зулф.
АНБАРИНА عنبرینه 1. хушбӯиест аз мушку уду анбар сохта шудааст.
2. зевари бонувон бошад, ки онро бо анбар пур карда, ба гардан банданд.
АНИСА а. انیسه 1. муаннаси анис; яъне, зани унсгиранда («Дурҷ»);
2. ҳамбозии даврони кӯдакии паёмбари Ислом дар шаҳри Мадина («ФНЭ»).
АНОРА اناره 1. равшан кардан («Дурҷ», «Фарҳехта», «Муъин»); равшан кардани ҷой ва ҷуз он («Мунтаҳо», «Деҳхудо»);
2. равшан шудан («Муъин»); ошкор гаштан, тобон шудан («Дурҷ»); тобон гардидан («Фарҳехта»);
3. шукуфа кардани дарахт («Дурҷ»); гул кардани дарахт («Мунтаҳо», «Нозим», «Онандроҷ»); шукуфа овардани дарахт («Ақраб-ул-маворид», «Деҳхудо»); шукуфа кардан («Муъин»).
4. хубрӯй шудан («Деҳхудо»).
АНОҲИТО // АНОҲИД // НОҲИД اناهیتاا/اناهید//ناهید 1. номи фариштаи зебоӣ дар адёни қадими тоҷикон;
2. сайёраи Зуҳра;
3. Рамзи зебоӣ, хушнудӣ ва санъатварӣ.
АНӮША انوشه 1. хушҳол, шод, хушбахт, саодатманд, хурсанд («ФЗТ»);
2. офарин ва баракаллоҳ («Бурҳон», «Онандроҷ»); марҳабо! зиҳӣ! («ФЗТ»).
3. маҷ. шароби ангурӣ («ФЗТ», «Онандроҷ», «Нозим», «Бурҳон», «Деҳхудо»).
4. ҷовидон, боқӣ, пойдор («Фарҳехта», «Дурҷ»); ҷовид, бемарг («Муъин»); безавол («Амид»).
5. домод («Нозим»); маҷ. ба маънии домод, яъне марди навкадхудо («Fиёс», «Деҳхудо»); ҷавони тоза домодшударо ҳам гӯянд («Амид»).
6. подшоҳи навҷавон («Бурҳон», «Нозим», «Fиёс», «Анҷуманоро»-и Носирӣ, «Деҳхудо»); подшоҳи нав, шоҳи ҷавон, навшаҳ («Дурҷ»); подшоҳи ҷавон («Амид»).
7. номи Анӯшервон, ки дар дар асл Анӯшарвон ва Нӯшинравон буда («Онандроҷ», «Деҳхудо»).
АНҶОМА - انجامھ хотима, ба охир расидан
АРНАВОЗ ارنواز 1. мураккаб аз арна-и авестоӣ ба маънии сазовор ва хуб ва воз ба маънии вожа ва сухан; некӯсухан ва он ки суханаш раҳмат меоварад («Деҳхудо»);