Дар миёни узбекҳои Тоҷикистон, ки бо мардуми тоҷик дар кишвари мо аз қадимулайём сукунат доранд ва мардуми таҳҷоӣ низ шуморида мешаванд, суннат ва анъанаҳои Наврӯз ҳифз мешаванд.

Занҳои ӯзбек дар иди Наврӯз суманак ва дигар хӯрокҳои миллии худро омода месозанд. Соҳибхоназанҳо аз кабудиҳои баҳорӣ хӯришу самбӯсаҳои гуногун мепазанд. Мизу дастархон пур аз хӯрокҳои лазизи баҳорӣ мегарданд. Дар дастархони идона ҳатман хӯрокҳои хоси баҳор, аз ҷумла таъомҳое, ки номашон бо ҳарфҳои “С” ва “Ш” сар мешаванд, гузошта мешаванд. Сабаби асосии ҷашн гирифтани Наврӯз дар миёни ӯзбекҳо табдили солинавии “Сумалак” мебошад, чунки ғалладонаи сабзида рамзи ҳаёт, гармӣ, фаровонӣ ва саломатӣ мебошанд.

Духтаракон арғамчинбозӣ мекунанд, мардони ӯзбек бошанд, бузкашӣ, буҷулбозӣ, пойга, гуштингирӣ ва тухмҷангак карда, иди наврӯзро бо шодиву нишот мегузаронанд.
Ӯзбекҳо боварӣ доранд, ҳар кору кирдоре, ки шахс дар тӯли 13 рӯзи Наврӯз иҷро мекунад, тамоми сол аз ҷониби ӯ иҷро карда мешавад. Аз ин рӯ, бахшидани қарзҳои якдигар, бо онҳо одат шудааст. Мувофиқи эътиқоди маъмул, бисёр чизҳо дар ин ид аз омадани шахси аввал ба хона вобаста аст.

“Аввалин меҳмони соли нав бояд шахси оромтабиат ва меҳрубон, хушахлоқу некном, бообрӯ ва муҳимтар аз ҳама - некқадам бошад ва ба хона хушбахтӣ орад”, - меандешанд онҳо.

Аз давраҳои қадим дар миёни ӯзбекҳо дар иди Наврӯз ҷашнҳои калон барпо гардида, бозиҳои идона, мусобиқаҳои аспдавонӣ, ҷангҳои саг ва хурӯс баргузор мешаванд.
Пас аз таҷлили рӯзи аввали Наврӯз одатан корҳои саҳроӣ оғоз меёбанд, ки бо иҷрои маросимҳои мухталиф сурат мегирад.

Бояд гуфт, ки ӯзбекҳо дар Тоҷикистон бузургтарин ақаллияти забонӣ мебошанд. Шумораи умумӣ аз рӯи маълумоти расмӣ 926 ҳазор нафар ё мувофиқи барӯйхатгирии соли 2010 12,2% аҳолии ҷумҳуриро ташкил медиҳад. Ӯзбекҳои тоҷик аз ҷиҳати мутлақи ӯзбекҳои берун аз қаламрави Ӯзбекистон дуввум ва аз рӯи таносуб нисбатан якум мебошанд.